چه کسانی مورد شفاعت ائمه قرار می گیرند؟
۱) حفظ اصل ایمان
کسانی مورد شفاعت قرار می گیرند که به سبب گناهان، اصل ایمانشان به خطر نیفتاده باشد. به همین جهت در منابع دینی آمده است: کافر، مشرک و منافق در روز قیامت مورد شفاعت قرار نمیگیرند.
روحانی سیدمحمدکاظم، پیشین ص۲۷
پیامبر خدا (ص): نه شکّاکان و مشرکان شفاعت شوند و نه کافران ومنکران؛ بلکه شفاعت مخصوص مؤمنان یکتا پرست است.
میزان الحکمه ج۵ ص۵۸۷ به نقل از بحار الأنوار : ٨/۵٨/٧۵
۲) آزار دهنده ذریه رسول خدا (ص) نباشد
افرادی که به ذریه پیامبر(ص) آزار میسانند مورد شفاعت واقع نمیشوند، زیرا اولا طبق متون دینی تمام ستمگران از زمره شفاعت شوندگان خارج میشوند و ثانیا آزار دهندگان به هر فرد مۆمن و مسلمانی جز افرادی هستند که قابل شفاعت نمیباشند و در خصوص فرزندان رسول خدا (ص) نقل شده است: هنگامی که در مقام شفاعت قرار گیرم برای گناهکاران امتم شفاعت میکنم و خداوند شفاعت مرا میپذیرد، به خدا سوگند برای کسانی که ذریه و فرزندان مرا آزار داده باشند شفاعت نمیکنم.
مطهری، احمد، کاردان، غلامرضا، شفاعت، قم، انشارات موسسه در راه حق، ص۱۶۹
۳) تارک نماز نباشد
یکی از شرایط پذیرفته شدن شفاعت آن است که شفاعت شونده اهل نماز باشد و نماز را وظیفه ای مهم و محترم بشمارد و نسبت به آن سهل انگاری نکند. همان، ص۱۷۱
همچنانکه امام صادق (ع) میفرماید: شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمیرسد.
ری شهری، محمد، پیشین، ص۱۴۷۲، ح۹۴۸۴
کسانی که به طور کلی از ایمان محروم اند و دین و عمل آنها مورد رضایت خداوند نیست(مشرکان، کافران، ناصبیان، دشمنان رسول اکرم و خاندان او) محروم از شفاعت بوده و در عذاب جهنم جاودانه و همیشگی خواهند بود.
۴) شفاعت شونده رابطه ای معنوی با شفیع داشته باشد
کسانی مورد شفاعت قرار میگیرند که در دنیا ارتباط روحی و معنوی خاصی بین آنان و شافعان برقرار باشد. مثل اینکه خدمت یا احسان و یا محبتی درباره او و یا بستگان و دوستان شفیع کرده باشند.
طیب،سیدعبدالحسین، کلم الطیب، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ اسلامی حاج محمدحسین کوشانپور، ص۸۱۴
در حقیقت یکی از حکمت هایی که سبب شده خداوند اولیای الهی را در روز قیامت، واسطه و شفیع در فیض مغفرت و بخشش خود، به این افراد قرار دهد همین رابطه معنوی و سنخیتی است که در دنیا میان آنان برقرار است.
روحانی، سیدمحمد، پیشین، ص۲۹
۵) اعتقاد قلبی به شفاعت داشته باشد
از احادیث شفاعت استفاده میشود کسانی مورد شفاعت واقع میشوند که اعتقاد قلبی به شفاعت داشته باشند.
مطهری، احمد، پیشین، ص۱۷۰
همچنانکه ار رسول خدا (ص) نقل شده است: هر کس به شفاعت من ایمان نداشته باشد شفاعت من به او نمیرسد.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت دارالوفاء، ج۸، ص۵۸
۶) خیانت کار و فریب دهنده نباشد
در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است: هر کس به برادر دینی خویش خیانت نماید، خداوند برکت را از روزیش بر میدارد و زندگیش را ویران میسازد و او را به خودش واگذار میکند و شفاعتی از او نخواهد شد
وسائل الشیعه ج۱۲ ص۲۱۰